Communicatie gaat óók over participatie

De Omgevingswet wordt ingevoerd per 1 januari 2023. Mede door de complexiteit van sommige procedures. Als sommige processen al ingewikkeld in elkaar zitten, hoe kunnen inwoners en andere betrokkenen, goed betrokken worden?

De Omgevingswet heeft participatie wèl een impuls gegeven, is mijn indruk. Net als de energietransitie, overigens, maar de Omgevingswet geeft participatie echt een wettelijk, verplicht karakter. Ik ben daarom bang dat uitstel van de Omgevingswet afbreuk zal doen aan deze positieve ontwikkeling. We gaan het zien de komende tijd.

Intussen weten we hoe het zit met de organisatie van participatie binnen gemeenten, gezien door de ogen van teams Communicatie. Dat geeft enig houvast. Renata Verloop en ik deden er eind vorig jaar onderzoek naar. Uitkomsten in een notendop:

- Meeste teams Communicatie zijn betrokken bij participatie, zij adviseren bestuur en organisatie (71%).

- Andere taken die ze oppakken zijn uitvoering (48%), het opstellen van de participatievisie (26%) en het beheer van het online participatieplatform (20%). 

De variatie in mate van betrokkenheid is groot. Zo voert één op de vijf teams de regie op participatie, terwijl  één op de tien in het geheel niet betrokken is. Waar het ene team participatie naar zich toetrekt, vindt het andere team het een andere tak van sport. Ter illustratie deze reacties van respondenten:

“Zeer actueel onderwerp. Wat we zien is dat dit om meer strategisch inzicht vraagt dan wat ik van mijn adviseurs kan verwachten.”

“Er wordt soms gedaan alsof participatie helemaal nieuw is, terwijl we eigenlijk gewoon doorontwikkelen en steeds beter worden in wat we al lang deden.”

“We zijn in gesprek met het managementteam over de rol van communicatie in het participatietraject. Hierover verschillen de inzichten.“

“Het is een speerpunt in het collegeprogramma, maar niet belegd. Teamleider is aanspreekpunt geworden en trekt de kar, zonder dat organisatie echt gefaciliteerd wordt om er mee aan de slag te gaan.”

“De raad verwacht veel van participatie en wil maar dat er nog meer tools komen, onder andere een digitaal platform. Maar we hebben nog geen visie en beleid; wij vinden het belangrijk dat die er ook komen zodat helder is wat we precies met participatie doen en willen, wanneer en vooral: wie in de lead is.”

“Het is geen formele taak van Communicatie (dus ook geen formele capaciteit), maar we hebben zelf deze rol genomen, met hulp van Omgevingsmanagers en Wijkregie.”


Zie voor deze en andere uitkomsten: https://www.renataverloop.nl/organisatie-van-communicatie-bij-gemeenten-benchmark-2021