Inwoners betrekken bij de energietransitie Oldambt: een sterke balanceeract
/Inwoners betrekken bij de energietransitie is een must. Dat gebeurt lang niet altijd even goed, blijkt uit landelijke media-aandacht in de afgelopen maanden. En het is lang niet altijd even makkelijk, want de gemeente moet balanceren tussen de landelijk opgelegde opdracht om meer duurzame energie op te gaan wekken en zeer uiteenlopende beelden en meningen van inwoners. In Oldambt maakten we er samen met Charone Tellegen en Jolanda de Jager een gedegen en open inwonerraadpleging van. Om meerdere redenen koos de gemeente daarbij voor een online inwonerraadpleging: omdat het veel mensen veel mensen (be)trekt. En ook echt rakend is voor inwoners. Denk bijvoorbeeld aan windmolens, met geluid, licht én gevolgen voor uitzicht. En die uitzichten zijn weids in Oldambt!
Aanpak: houd het zo eenvoudig mogelijk
We maakten een korte lijst van vragen en stellingen. Deze waren gebaseerd op eerdere digitale Klimaattafels. Deze werden vanwege corona online gehouden en bevatten gesprekken over het opwekken van duurzame energie in de gemeente. Hier kwamen diverse vragen en stellingen uit voort:
Hoe denk jij over duurzame energie?
Hoe moet duurzame energie in onze gemeente opgewekt worden?
Stel, dat er een zonnepark dichtbij jouw dorp of wijk komt. Accepteer je dat?
Zou je een zonnepark buiten jouw dorp of wijk willen?
Wat vind jij belangrijk in het kiezen van een geschikte plek voor een zonnepark?
Zou je deel willen nemen in een energiecoöperatie?
Vind je windenergie een geschikt alternatief voor zonne-energie?
Welke typen windmolens zijn volgens jou geschikt voor Oldambt?
Belangrijk bij het maken van de vragen én de antwoordopties: houd ook rekening met tegenstanders én twijfelaars. Zoals bij de laatste vraag, waar we de antwoordoptie hadden opgenomen: ‘Ik wil geen enkel type windmolen’. Ook vragen naar toelichting cq de antwoordoptie ‘anders namelijk’ namen we vaak op.
(Tekst gaat verder onder infographic.)
Grote respons en duidelijke uitkomsten
De enquête werd goed ingevuld: meer dan 700 mensen uit alle dorpen en kernen vulden hem in. Een van de belangrijkste uitkomsten: het grootste deel van de inwoners staat positief tegenover het opwekken van duurzame energie. En een duidelijke voorkeur naar zonne-energie boven windenergie. Precies met het oog op de nadelen van windturbines voor geluid, licht én uitzicht. Nog zo’n duidelijk voorkeur: leg eerst bestaande gebouwen vol met zonnepanelen (47 procent). En als derde duidelijke uitkomst kwam er een specifieke voorkeur voor bepaalde locaties voor zonneparken naar voren. Met name plekken waar al iets ‘lelijks’ is, zoals langs snelwegen en spoorwegen, bij hoogspanningstracés, industrieterreinen en oude NAM-locaties, vinden inwoners geschikter voor zonneparken. Op basis van de uitkomsten heeft de gemeente 100 hectare aangewezen als potentieel gebied aan zonne-energie – in lijn met de wens van de gemeenteraad van tevoren. Komende tijd wordt de laatste hand gelegd aan het programma Zon en wind Oldambt. De uitkomsten van de inwonerraadpleging zijn hierbij als input gebruikt, net zoals de gesprekken aan de Klimaattafels.
Kortom, een belangrijke inwonerenquête die mede de basis legde voor de Energietransitie van Oldambt. Meer lezen? Ga naar https://www.gemeente-oldambt.nl/zon-en-wind voor meer informatie over de totstandkoming van het programma zon en wind en de resultaten van de enquête.
Drie gouden tips:
Zoek niet alleen de ‘usual suspects’ op bij de energietransitie, maar (daarna) ook het brede publiek. Ook de lokale krant helpt daarbij voor minder digitaal vaardigen; de vragenlijst stond er letterlijk in en daar kwamen ruim 100 reacties op!
Geef bij het maken van vragen en antwoordopties ook nadrukkelijk ruimte aan tegenstanders van bepaalde energiebronnen en twijfelaars
Koppel de uitkomsten ook weer actief terug aan inwoners, bijvoorbeeld met behulp van een overzichtelijke visual (zie voorbeeld)