Man, vrouw of ‘anders’: Goede antwoordcategorieën? Is het nodig?

Onlangs deed Marketrespons onderzoek naar een ogenschijnlijk simpele vraag: ben je man of ben je vrouw?  En hoe reageren mensen als je een extra genderoptie toevoegt? Best belangrijk in deze tijden van genderneutraliteit. Ook als je niet gedreven bent door dit vraagstuk, is het goed om te weten dat volgens het Kenniscentrum Rutgers 4% van de Nederlanders zich niet of ten dele in het hokje man of vrouw vindt passen. Volgens MarketRespons vindt 39% dat er een geslachtsneutrale optie moet zijn. 33% heeft een neutrale mening over dit onderwerp in en 29% ziet geen noodzaak voor een genderneutrale optie. Daarnaast vindt 37% vragen naar geslacht überhaupt niet nodig. 1% gaf aan zichzelf niet als man of vrouw te identificeren.  

 Dat laatste is een belangrijk gegeven: waarom überhaupt zou je naar geslacht infomeren? Daar is een hele goede reden voor: mannen zijn in inwonerenquêtes vaak meer vertegenwoordigd dan vrouwen. Als je dat niet weet en je volgt de uitkomsten klakkeloos, domineren antwoorden van mannen boven die van vrouwen. Hetzelfde geldt voor leeftijd: mensen van middelbare leeftijd doen vaker mee aan inwonerenquêtes dan jongeren en ouderen. Op beide factoren moet je dus controleren en corrigeren. Dat laatste gebeurt door gewichten te hangen aan de antwoorden van bijvoorbeeld mannen en vrouwen: de antwoorden van mannen krijgen een kleiner gewicht en de antwoorden van vrouwen krijgen een zwaarder gewicht om weer op 50-50 uit te komen. Dat doen we ook voor de antwoorden van diverse leeftijdsgroepen. Dit proces heet weging en doen we standaard bij elke inwonerenquête om de scheve uitkomsten tot rechte uitkomsten te brengen. Er is nog een voordeel van het stellen van controlevragen naar geslacht en leeftijdsgroep, maar die zullen we de volgende keer behandelen.