Burgerberaden zijn nuttig, maar zet ze in het Sandwich-model

/

Burgerberaden komen steeds meer op. Volgens pleitbezorger Eva Rovers moet het besef indalen ‘dat je burgers niet alleen nodig hebt voor steun, maar ook voor hun kennis, creativiteit en ideeën. Dat maakt van inwoners ook echt burgers denk ik, in de zin van het aloude begrip burgerschap.’

Dat is waar, denk ik. Maar, niet iedereen kan of wil intensief participeren in een burgerberaad. Niet iedere uitverkorene voor een burgerberaad zal willen komen of kunnen komen. Dat is één nadeel. En een groot nadeel ook. Het doet afbreuk aan de representativiteit van de uitkomsten. Ander nadeel is dat de uitkomsten van een burgerberaad daarna nooit bij inwoners worden getoetst, representatief.

Met de gemeente Utrecht hebben we daarvoor het sandwichmodel-model bedacht. Voor maatschappelijke opgaven worden Stadsgesprekken gevoerd met actieve inwoners en vertegenwoordigers van belangenorganisaties. Niet een Burgerberaad, maar wel met dezelfde insteek: oplossingen en ideeën genereren voor een opgave in de stad. Voorafgaand aan een Stadsgesprek haalt de gemeente breed het net op bij inwoners om te achterhalen hoe deze aankijken tegen de opgave in kwestie. In deze inwonerpeiling die zo breed mogelijk wordt uitgezet, toets de gemeente a) de urgentie van de opgave en b) dilemma's die zich voordoen bij verschillende oplossingsrichtingen.

Ook haalt ze al ideeën op. Daarna laat de gemeente deelnemers aan het Stadsgesprek reflecteren op de uitkomsten. Met vaak verrassende interacties en bespiegelingen die recht doen aan de beleving van 'inwoners in de stad' in plaats van de ‘usual suspects’. Nieuwe ideeën en oplossingsrichtingen uit het Stadsgesprek worden daarna weer breed getoetst aan inwoners met behulp van een enquête. Met maximaal inzicht in het draagvlak én de tegenwerpingen voor de betreffende oplossingen.

Het sandwichmodel dus, met:

  1. twee boterhammen: inwoners breed betrekken met een voorbereidende enquête vooraf en een toetsende enquête naderhand

  2. het beleg: het burgerberaad, het stadsgesprek of de inspraakavond