Participatie moet je ontwerpen

Participatie is afgeleid van het Latijnse ‘pars’ (deel) en ‘cipere’ (nemen). Ideaalbeeld: inwoners nemen actief deel aan beleidsvorming en -uitvoering. De gradatie verschilt van meeweten, meedenken tot meepraten en meebeslissen. Dat zijn vormen van inwonerparticipatie; initiatief ligt bij de overheid. Het overnemen van een publieke taak is een vorm van overheidsparticipatie; het initiatief ligt hier bij inwoners.

Wij hebben alleen verstand van inwonerparticipatie. Onze visie bestaat uit 5 participatiewaarden. Dit zijn concrete leidraden voor elk ontwerp van participatie:

1 Wees transparant

We vragen mensen om mee te denken nog vóórdat het plan is bedacht, niet als vinkje in een formele inspraakprocedure. Toets de urgentie, dilemma’s en afwegingen dus al vóór de planvorming. Bijvoorbeeld: vóórdat we een nieuwe woonvisie maken, vragen we mensen eerst aan wat voor typen woningen ze het meeste behoefte hebben. We koppelen de uitkomsten van deze behoeftenpeiling ook terug aan inwoners!

2 Let op divers

Elke mening wordt gehoord. Bijvoorbeeld: we stellen niet alleen vragen aan mensen die lid zijn van een panel of platform. We vragen ook mensen daarbuiten om mee te doen. Bijvoorbeeld: we delen verzoeken om deel te nemen ook op openbare kanalen zoals social media en lokale media.

3 Wees open

We stellen ons vanaf de start open voor nieuwe ideeën en aanpakken. Bijvoorbeeld: als we mensen vragen om te kiezen uit een dilemma, noemen we bij elke keuze ook de voor- en nadelen. We vragen mensen ook om aan te geven waarom ze (n)iets vinden.

4 Wees duidelijk

We zijn duidelijk over waar we inwoners vragen om mee te denken, mee te praten of mee te beslissen. De volksvertegenwoordiging beslist in onze democratie.

5 Hou de proporties in de gaten

De opbrengsten van participatie moeten in verhouding staan tot het belang van een onderwerp en de impact. Een burgerberaad over de kleur van stoeptegels is dus overdreven.

Kunnen we je helpen?

We helpen je graag met raad en daad. Raad geven we bij het ontwerpen van participatie. Goede raad is gratis. Inspiratie delen we via inspiratiesessies, Linkedin en via onze blogs. Lees bijvoorbeeld deze: hoe voorkom je participatiemoeheid of deze: zeven participatievormen voor elk project.

Daad: we zijn gespecialiseerd in inwonerconsultaties. Laagdrempeilig onderzoek onder een kleine of een grote groep. We doen niét aan vormen van cocreatie, daar zijn anderen veel beter in. Maar we plaatsen kleinschalige bijeenkomsten wél graag in een laagdrempelige context waar bijna iedereen gehoord wordt. Een mix van participatiemanieren en -instrumenten dus.

Dit noemen we het zandlopermodel:

Bijvoorbeeld: vóór een bewonersbijeenkomst halen we altijd breed het net op met een inwonerconsultatie. We voeren die samen met jullie uit. De resultaten presenteren we tijdens de bijeenkomst, waar iemand anders de regie heeft. Mochten daar nieuwe voorstellen of ideeën uitkomen, toetsen we die weer bij inwoners. Zo deden we dat samen met de gemeente Utrecht bij het opstellen van twee wijkvisies.